Afty to często pojawiające się w jamie ustnej bolesne nadżerki. Ich wystąpienie z reguły jest nagłe i niespodziewane, a przyczyna powstania nie jest jeszcze w pełni poznana. Afty zazwyczaj ulegają wygojeniu w ciągu 14 dni i nie wymagają konsultacji specjalistycznej. Zastanawiające jednak może być ich ciągłe nawracanie, sugerujące występowanie choroby przewlekłej, niedoboru witamin czy składników mineralnych. Afty zatem, choć wszystkim dobrze znane i z reguły niegroźne, mogą wywoływać niemały dyskomfort. Dowiedz się w jaki sposób leczyć aftę domowymi sposobami!
Najważniejsze informacje:
Co to afta i jak wygląda?
Afta to stosunkowo drobna zmiana w jamie ustnej, a konkretnie na błonach śluzowych policzków, okolic podjęzykowych, gardła, wargach oraz rzadziej na podniebieniu twardym i dziąsłach. Mogą występować pojedynczo lub pojawiać się w kilku miejscach jednocześnie. Dotykają zarówno osoby starsze, jak i młodsze oraz są niezależne od płci.
W pierwszej fazie powstawania afty, odczuwalne może być punktowe pieczenie lub mrowienie w jamie ustnej. Następnie w miejscu tym tworzy się mały, najczęściej okrągły, płytki ubytek w błonie śluzowej, tzw. nadżerka, która otoczona jest czerwonym rąbkiem zapalnym. Zmiana ta pokrywa się nalotem włóknikowym w kolorze biały, żółtym lub szarym. W ciągu kolejnych 3-4 dni osiągają one maksymalny rozmiar, by po ok 1-2 tygodniach całkowicie się zagoić. W większości przypadków nie pozostawiają one po sobie blizn i znikają bez śladu. Nie są one również zaraźliwe.
Afty zazwyczaj od samego początku rozwoju są bolesne i mogą utrudniać jedzenie, picie i mówienie. Ból może być nasilony szczególnie podczas dotykania ich językiem lub przy spożywaniu ostrej lub kwaśnej żywności.
Rodzaje aft
- Afty Mikulicza (afty małe) – kolista nadżerka błony śluzowej o średnicy od 2 do 5 mm. Jest to zdecydowanie najczęściej występujący typ afty, który zazwyczaj lokalizuje się na błonie śluzowej warg i policzków. Pojawia się zazwyczaj u młodych ludzi narażonych na przewlekły stres. Najczęściej afcie małej towarzyszy ból oraz pieczenie. Znika samoistnie po około 7-14 dniach.
- Afty Suttona (afty duże) – głębokie owrzodzenie błony śluzowej o wielkości ponad 10 mm. Lokalizuje się najczęściej w okolicach podniebienia miękkiego, łuków podniebienno-językowych oraz podniebienno-gardłowych. Pojawia się zazwyczaj u osób z obniżoną odpornością. Gojenie afty dużej zajmuje z reguły ponad 14 dni oraz kończy się powstaniem blizny.
- Afta opryszczkopodobna – jest to zmiana składająca się z wielu małych nadżerek o średnicy nie przekraczającej 5 mm, pogrupowanych w liczne skupiska. Może występować w całej jamie ustnej, przy czym najczęściej pojawia się na koniuszku języka oraz błonie śluzowej warg. Afta opryszczkopodobna goi się około 10-14 dni oraz nie pozostawia blizn.
- Afta Bednara (afta u małego dziecka) – mała afta powstająca na skutek uszkodzenia mechanicznego podniebienia miękkiego, najczęściej paznokciem podczas ssania palca przez dziecko. Ten rodzaj aft ulega samoistnemu wyleczeniu i nie pociąga za sobą konsekwencji.
Domowe sposoby na afty
Afty to powszechne zmiany, które mogą być bolesne, niekomfortowe i znacznie utrudniać codzienne funkcjonowanie. Na szczęście istnieje kilka sprawdzonych, domowych sposobów, które skutecznie redukują nieprzyjemne objawy oraz przyspieszają proces gojenia się aft.
- Napar z rumianku - rumianek ma działanie przeciwzapalne i łagodzi ból. Możesz przygotować napar z rumianku, schłodzić go i płukać nim jamę ustną kilka razy dziennie.
- Roztwór soli do płukania ust - rozpuść 1 łyżeczkę soli w szklance ciepłej wody i płucz jamę ustną tą mieszanką przez około 30 sekund. Powtarzaj ten proces kilka razy dziennie. Sól działa antyseptycznie i może przyspieszyć gojenie afty. By zwiększyć skuteczność roztworu, można dodać do niego również sodę oczyszczoną. Ważne jest by płukać jamę ustną i nie połykać płynu.
- Miód - nałóż odrobinę miodu na afty. Miód ma właściwości antybakteryjne i przyspiesza proces gojenia. Możesz stosować go kilka razy dziennie.
- Aloes – miąższ z aloesu zwyczajnego może być stosowany w celu łagodzenia objawów nadżerek i owrzodzeń. Działa miejscowo, zmniejszając występujący stan zapalny i przyspieszając gojenie się ran. Nałóż odrobinę żelu aloesowego bezpośrednio na aftę lub skorzystaj z płynów do płukania z wyciągiem z aloesu, które wykazują dodatkowo działanie przeciwbakteryjne i przeciwgrzybicze.
- Lód - delikatnie przyłóż kostkę lodu do afty. Lód może złagodzić ból i pomóc w zmniejszeniu obrzęku.
- Olejek goździkowy – olejek goździkowy to olejek eteryczny uzyskiwany z kwiatów goździkowca korzennego. Ma on działanie antybakteryjne i przeciwbólowe przez co świetnie sprawdza się w leczeniu aft. Wymieszaj 4-5 kropli olejku z oliwą z oliwek, nasącz wacik w mieszance oraz przyłóż w bolące miejsce.
- Płyny antyseptyczne do płukania ust - w naszej ofercie dostępne są specjalne płyny antyseptyczne przeznaczone do płukania ust, które mogą pomóc w zwalczaniu infekcji i zmniejszeniu bólu. Świetnie sprawdzą się również specjalne pianki i żele o podobnych właściwościach.
- Odpoczynek i unikanie drażniących produktów spożywczych - daj swojej jamie ustnej czas na odpoczynek i unikaj spożywania ostrej, kwaśnej lub pikantnej żywności, która może nasilać ból.
Produkty powiązane
Pamiętaj, że jeśli afty utrzymują się przez dłuższy czas, są bardzo bolesne lub występują często, warto skonsultować się z periodontologiem, aby wykluczyć ewentualne problemy zdrowotne. Specjalista zleci odpowiednie badania diagnostyczne i dobierze najskuteczniejszą metodę leczenia.
Bibliografia:
- https://medicspark.com/diseases/aphthae/
- https://ada.com/conditions/aphthous-ulcers/
- https://www.healthline.com/health/dental-and-oral-health/how-to-get-rid-of-canker-sores#home-remedie
