Protezy zębowe to konieczność w przypadku, gdy zęby wypadły czy zaistniała konieczność ich usunięcia. Leczenie protetyczne jest również doskonałym sposobem na skorygowanie niepożądanego kształtu i koloru zęba, a także wzmocnienie uszkodzonego szkliwa. Oto kompleksowy poradnik, w którym dowiesz się m.in. jakie są rodzaje protez, ile kosztują, jak o nie dbać oraz czy NFZ refunduje protezy zębowe. Poznasz również odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania.
Czym są protezy zębowe?
Protezy służą uzupełnieniu brakujących zębów. To niezwykle ważne nie tylko dla wyglądu, ale i możliwości odpowiedniego przeżuwania pokarmów. Szybkie uzupełnienie zębów jest również konieczne dla zachowania zdrowia i odpowiedniej mechaniki całego zgryzu – zdrowe zęby mają bowiem tendencję do przesuwania się w kierunku przerwy w uzębieniu. Proces ten nazywany jest migracją zębów i aby mu zapobiec, konieczne jest jak najszybsze leczenie protetyczne.
Kto robi protezy zębowe? To zadanie dla protetyka, czyli stomatologa, który specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu chorób narządu żucia oraz bezzębia. Z jego pomocą możliwe jest uzupełnienie brakujących zębów i odbudowa częściowo uszkodzonego szkliwa. Protezy zębowe u dentysty są nie tylko wytwarzane, ale i naprawiane w przypadku, gdy ulegną pęknięciu lub złamaniu.
Protezy zębowe – rodzaje
Istnieje wiele różnych protez zębowych, co pozwala na odnalezienie idealnego rozwiązania dla każdej osoby. Dzieli się je poprzez m.in. materiał wykonania czy technikę nakładania – jednak przede wszystkim poprzez sposób mocowania. Z tego względu, można wyróżnić ich dwa główne rodzaje. Są to protezy zębowe ruchome oraz protezy stałe.
Protezy zębowe ruchome
W przypadku, gdy brakuje wiele zębów, lub nie pozostało ich w ogóle, najlepszą opcją ich uzupełnienia są protezy ruchome. Nie są one przytwierdzane w jamie ustnej na stałe, a jedynie mocowane na czas użytkowania w taki sposób, aby zapewnić pacjentowi najwyższy komfort. Protezy ruchome mogą zostać w każdej chwili samodzielnie zdjęte i z powrotem włożone do jamy ustnej.
Do protez zębowych ruchowym należą:
- Protezy osiadające – są one wykonywane w przypadku bardzo rozległego lub całkowitego braku uzębienia. W jamie ustnej opiera się ona bezpośrednio na dziąsłach i podniebieniu.
- Protezy szkieletowe klamrowe – ten rodzaj zalecany jest jedynie w przypadku częściowej utraty zębów, która jest jednak bardziej rozległa niż tylko pojedyncze zęby. Jej konstrukcja bazuje na metalowym szkielecie, który umożliwia zamocowanie protezy na zębach sąsiadujących z ubytkiem. Wykorzystuje się do tego specjalne klamry lub zatrzaski.
- Protezy szkieletowe bezklamrowe – w przeciwieństwie do tych klamrowych, ich mocowanie opiera się na zasuwach lub zamkach. Dzięki temu możliwe jest bardziej precyzyjnie umocowanie protezy szkieletowej w jamie ustnej, z osiągnięciem lepszego efektu estetycznego. Ten rodzaj protezy może zostać wykorzystany również u pacjentów z całkowitym bezzębiem – wówczas konieczne będzie wykonanie implantów, o które zamocowany będzie mógł zostać szkielet protezy.
- Protezy nakładowe – to doskonała opcja dla pacjentów, którzy wciąż zachowali przynajmniej kilka własnych zębów. Dzięki temu proteza może zostać przymocowana właśnie do nich, lub do wszczepionych implantów. Efektem tego rodzaju leczenia protetycznego jest wyższy komfort, bardziej naturalne rozłożenie sił żucia i tym samym, lepsza adaptacja pacjenta do protezy.
Protezy zębowe stałe
Protezy zębowe mocowane na stałe to najlepsza opcja dla osób, których zęby są zniszczone lub nieestetyczne, a także dla tych z niewielkimi brakami w uzębieniu. Niektóre z metod protetycznych stałych pozwalają w stosunkowo nieinwazyjny sposób skorygować kształt i kolor szkliwa, a inne umożliwiają także uzupełnienie brakujących zębów.
Oto główne rodzaje protez zębowych stałych:
- Licówki – pozwalają na osiągnięcie idealnej estetyki uśmiechu w przypadku niepożądanego wyglądu lub częściowych uszkodzeń naturalnych zębów. Ta metoda polega na specjalnym przygotowaniu zęba, a następnie nałożenia na niego cienkich nakładek o pożądanym kształcie i kolorze. Więcej na temat tego zabiegu dowiesz się w artykule na naszym blogu.
- Korony – istota tego zabiegu jest podobna, jak w przypadku licówek, jednak obejmuje on większy zakres. Pozwala on na całkowite przykrycie zęba, dzięki czemu możliwe jest skorygowanie jego wyglądu, a nawet kąta nachylenia. Korona może zostać zamocowana również na implancie.
- Mosty – pozwalają one na stałe uzupełnienie braku zębowego w oparciu o zęby sąsiadujące. Forma mostu protetycznego składa się z koron przeznaczonych do nałożenia na zęby otaczające lukę, oraz części uzupełniającej brak w uzębieniu.
- Nakłady – to częściowe protezy zębów trzonowych. Ta metoda uzupełnienia ubytków jest doskonałą alternatywą dla tradycyjnych, kompozytowych wypełnień. To swego rodzaju nakładka, którą pokrywa się częściowo uszkodzony ząb, tym samym odbudowując go i zapewniając optymalną ochronę.
Z czego robi się protezy zębowe? Rodzaje ze względu na materiał wykonania
Zarówno stałe, jak i ruchome protezy zębowe możemy również scharakteryzować według materiału wykonania. Istnieje bowiem kilka opcji, które pozwalają na indywidualne dobranie najlepszego rodzaju protezy do potrzeb pacjenta.
W przypadku protez zębowych ruchomych można wyróżnić:
- Protezy zębowe akrylowe – najczęściej stosowane są w przypadku dużych lub całkowitych ubytkach w uzębieniu. Akryl to tworzywo sztuczne, które pozwala na szybkie i tanie wykonanie protezy dla pacjenta. Taka proteza może być jednak ciężka i niewygodna, przez co wiele osób stawia na nowocześniejsze rozwiązania.
- Protezy zębowe acetalowe – acetal to termoplastyczny materiał o większej elastyczności niż akryl. Protezy te wykonuje się w parze z acetalowymi klamrami mocowanymi na zęby, które są bardziej przyjazne dla jamy ustnej niż te tradycyjne wykonane z metalu. Jest zalecana dla osób, które mają alergię na metal lub wymagają wygodniejszej, mniej sztywnej protezy.
- Protezy zębowe akronowe – to najnowocześniejsze rozwiązanie w świecie protetyki, odpowiednie dla osób z częściowym brakiem zębów. Tzw. acron to specjalne tworzywo, które jest hipoalergiczne, elastyczne, trwałe i bardzo estetyczne. Klamry stosowane w parze z tym rozwiązaniem są o wiele bardziej wygodne i umożliwiają umieszczenie ich w głębokich obszarach jamy ustnej.
Protezy zębowe stałe są zaś wykonywane z następujących materiałów:
- Kompozyt – jest plastycznym materiałem, który składa się z cząsteczek szkła na bazie spoiwa żywicznego. Obecnie używany jest zarówno w przypadku wypełnień zębów podczas leczenia próchnicy, jak i przy zabiegach estetycznych takich jak bonding – tutaj dowiesz się, co to takiego.
- Porcelana – to droższa od kompozytu opcja, której właściwości bardziej przypominają naturalny ząb. Jest mocna, trwała i odporna na przebarwienia, a jednocześnie charakteryzuje się takim samym półprzezroczystym wyglądem jak szkliwo.
- Ceramika z podbudową – używana jest w przypadku koron zębowych. Podbudowa metalowa charakteryzuje się przede wszystkim przystępną ceną relatywną do dobrej trwałości, jednak nie sprawdzi się w przypadku osób z alergią na używane w tej protezie metale. Alternatywą są korony porcelanowe z podbudową z tlenku cyrkonu, które są jednak rozwiązaniem o wiele bardziej kosztownym.
Ile kosztują protezy zębowe? Cena prywatnie i refundacja NFZ
Niemożliwe jest jednoznaczne stwierdzenie, ile kosztują protezy zębowe. Cena tego przedsięwzięcia zależy od wielu czynników, m.in. rozległości uzupełnianych braków zębowych, rodzaju protezy oraz jej materiału wykonania. Najtańsze protezy zębowe to zdecydowanie protezy ruchome osiadające, podczas gdy cena koron, licówek i mostu może sięgać kilka tysięcy złotych za jeden ząb.
Czy NFZ refunduje protezy zębowe? Tak, jednak zakres refundacji jest ograniczony. Przysługuje ona bowiem tylko osobom, którym brakuje przynajmniej 5 zębów w jednym łuku, a także tych z całkowitym bezzębiem. Wówczas przysługuje zamówienie i wykonanie protezy ruchomej raz na 5 lat. W przypadku pęknięcia lub złamania takiej protezy, Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje jej naprawę jedynie raz na 2 lata – częstsze naprawy są płatne przez pacjenta.
Wyjątek odnośnie tych ograniczeń czasowych stanowią osoby, które przeszły leczenie chirurgiczne nowotworów w obrębie twarzoczaszki. Oni mogą wykonywać i naprawiać protezy na koszt Narodowego Funduszu Zdrowia tak często, jak wymaga to ich zgryz, bez żadnego limitu.
Jak dbać o protezy zębowe?
Dbanie o protezy zębowe może różnić się w zależności od ich rodzaju, jednak w żadnym przypadku nie jest to nic trudnego. Wystarczy, że będziesz stosował się do kilku ważnych zaleceń. Na protezach odkłada się płytka bakteryjna, tak samo jak na naturalnym zębie – tutaj dowiesz się, czy płytka nazębna a kamień nazębny to to samo. Właśnie dlatego tak ważne jest odpowiednie dbanie o swoją jamę ustną, również w przypadku protez całkowitych.
Tak więc, jak dbać o protezy zębowe? W przypadku protez stałych należy zadbać o odpowiednią technikę, częstotliwość i długość mycia zębów. Warto wyposażyć się wówczas w nowoczesną szczoteczkę soniczną, której skuteczność, łatwość obsługiwania i wbudowany czasomierz pozwoli Ci na utrzymanie najwyższej higieny jamy ustnej.
Protezy zębowe ruchome powinny być każdego dnia moczone w specjalnym roztworze i czyszczone za pomocą szczoteczki. Dzięki temu usuniesz osadzającą się płytkę bakteryjną i zapobiegniesz przykremu zapachowi, a także zadbasz o utrzymanie koloru oraz połysku materiału.
Czym czyścić protezy zębowe? Oferujemy najwyższej jakości akcesoria dla protez – m.in. specjalne szczoteczki oraz tabletki myjące. Znajdziesz u nas również kleje oraz podkładki samoprzylepne dla osób, które zastanawiają się, jak i czym kleić protezy zębowe. Wysoki komfort noszenia uzupełnień uzębienia i ich odpowiednia pielęgnacja to nic trudnego, jeśli wyposażysz się w odpowiednie akcesoria!
Protezy zębowe – najczęściej zadawane pytania
Czy protezy zębowe należy wyjmować na noc?
Czym wybielić protezy zębowe?
Czy protezy zębowe mogą uczulać?
Bibliografia:
- James Roland, 5 types of dental prosthesis devices, 2021
- Medipol Global, What is Prosthetic Dental Treatment? How is it performed?, 2022
- Cleveland Clinic, Dentures, 2023
- ProDentus, Refundacja protezy zębowej z NFZ. Co warto wiedzieć?, 2019
- Polident, Different Types of Dentures and How to Care for Them, 2022
- Ocean Breeze Prosthodontics, Types of Dentures and Cost: A Complete Guide (2023), 2023
