Sedacja oznacza uspokojenie przy zachowaniu świadomości. W odniesieniu do zabiegów wykonywanych w gabinecie stomatologicznym, mówimy o metodzie, dzięki której u pacjenta zmniejsza się stres. To zwiększa komfort i ułatwia przeprowadzenie leczenia. Na czym polega sedacja w stomatologii i kto może skorzystać z tego rozwiązania? Oto ważne informacje.
Wszystko, co warto wiedzieć o sedacji u dentysty
- Sedacja w stomatologii – na czym polega?
- Na czym polega sedacja u dentysty?
- Gaz rozweselający u dentysty – dla kogo?
- Sedacja w leczeniu zębów u dzieci
- Korzyści wynikające z sedacji
- Ile kosztuje sedacja wziewna w stomatologii?
- Sedacja w stomatologii – przeciwwskazania
- Sedacja u dentysty – jak się przygotować?
Sedacja w stomatologii – na czym polega?
Termin sedacja oznacza zmniejszenie aktywności ośrodkowego układu nerwowego, ale z utrzymaniem świadomości. Efektem takiego działania jest wprowadzenie pacjenta w stan odprężenia i zredukowanie napięcia nerwowego, ale z zachowaniem przytomności. Czasem wiąże się to z uczuciem senności. Coraz więcej gabinetów stomatologicznych oferuje leczenie prowadzone w sedacji.
Stres podczas wizyty u dentysty to zjawisko bardzo częste. Dla niektórych osób lęk jest tak silny, że uniemożliwia wręcz poddanie się leczeniu. Takie osoby odkładają wizytę przez długi czas, zaniedbując zdrowie jamy ustnej. Dlatego sedacja może być w wielu przypadkach dobrym rozwiązaniem. Silne działanie uspokajające dzięki sedacji w stomatologii jest dla wielu osób wybawieniem i sposobem na pokonanie dentofobii czyli lęku przed dentystą.
Produkty powiązane
Na czym polega sedacja u dentysty?
W ofercie usług dentystycznych coraz częściej pojawia się sedacja wziewna. Chodzi o podawanie podtlenku azotu z tlenem. Środek ten jest dość powszechnie znany jako gaz rozweselający. Pacjent oddycha normalnie przez specjalną maskę umieszczoną na nosie. Poprzez drogi oddechowe do organizm podawana jest mieszanka o działaniu silnie uspokajającym. Dzięki temu osoba poddana sedacji na fotelu dentystycznym natychmiast odczuwa odprężenie, ale reaguje na polecenia, ma kontakt z otoczeniem i kontroluje otwieranie jamy ustnej.
W odróżnieniu od środków uspokajających podawanych w innej formie (np. zastrzyków, tabletek), sedacja wziewna u dentysty działa jedynie w momencie podawania przez maseczkę. Odłączenie jej powoduje szybkie ustąpienie efektu i powrót do normalnego stanu, podczas gdy inne środki uspokajające utrzymują dłuższe działanie. Sedacja nie jest narkozą, nie wprowadza pacjenta w uśpienie i nie wymaga obecności anestezjologa. Traktuje się ją jako środek znieczulający, krótkotrwały i nie mający skutków ubocznych. Co ważne – sedacja nie jest zamiast znieczulenia miejscowego, lecz wraz z nim – jako uzupełnienie.
Gaz rozweselający u dentysty – dla kogo?
Gaz rozweselający u dentysty znajduje zastosowanie w kilku sytuacjach. Jeśli ktoś zmaga się z bardzo silnym lękiem przed wizytą u stomatologa, powinien rozważyć sedację. W przypadku osób cierpiących na epilepsję (inaczej – padaczkę) istnieje wyższe ryzyko wystąpienia napadów pod wpływem napięcia nerwowego. Podobna zależność istnieje u osób chorujących na astmę, u których silny stres może wywołać ataki duszności. To poważne utrudnienie podczas każdej procedury wykonywanej przez stomatologa.
Istotną zaletą sedacji w stomatologii jest fakt, że jej efekt ustępuje w ciągu kilku minut po zaprzestaniu podawania podtlenku azotu. To oznacza, że człowiek korzystający z tego udogodnienia, po zakończonym zabiegu może wrócić do zwykłych zajęć.
Sedacja doustna, domięśniowa i dożylna także bywają wykorzystywane, jednak dotyczy to poważniejszych zabiegów implantologicznych i w chirurgii szczękowo-twarzowej.
Sedacja w leczeniu zębów u dzieci
Sedacja wziewna to rozwiązanie, które pomaga w leczeniu próchnicy u dzieci i podczas zabiegów ekstrakcji. Mali pacjenci tym bardziej miewają problem a panowaniem nad swoją nerwowością. Gaz rozweselający dla dziecka podczas wizyty u dentysty to bezpieczny sposób, by uniknąć paniki i histerii.
Od jakiego wieku może być stosowana sedacja u dzieci? Od czwartego roku życia nie ma przeszkód, by wykorzystać tę metodę. Najważniejsze jest, by mały pacjent miał już na tyle rozwiniętą świadomość, by pozwalała ona na współpracę z lekarzem. Na sedację u dziecka zgodę musi wyrazić opiekun prawny.
Zobacz także >> Pierwsza wizyta u dentysty z dzieckiem - jak się przygotować?
Produkty powiązane
Korzyści wynikające z sedacji
Analizy specjalistów w obszarze sedacji w stomatologii dowodzą, że ta metoda niesie wiele pozytywnych skutków. Większe bezpieczeństwo dla pacjenta wynika z obniżenia emocjonalnych reakcji i zminimalizowania potencjalnych odruchów. Lekarz może dzięki temu wykonać konieczną procedurę precyzyjnie i w krótszym czasie.
Zalety sedacji wziewnej to także:
- komfort psychiczny pacjenta
- ograniczenie lęku
- działanie przeciwbólowe
- zapobieganie urazom psychicznym
Dla niektórych pacjentów poważnym utrudnieniem w leczeniu zębów jest silny odruchwymiotny oraz nadpobudliwość psychoruchowa. Sedacja jest więc dla nich dobrym wariantem.
Ile kosztuje sedacja wziewna w stomatologii?
Cena sedacji wziewnej podczas zabiegów u dentysty zaczyna się od ok 150 zł. W przypadku leczenia u dzieci koszt sedacji zwykle nie przekracza 250 zł. Zastosowanie gazu rozweselającego u dorosłych kosztuje ok. 300 zł.
Sedacja w stomatologii – przeciwwskazania
Choć sedacja nie stanowi zagrożenia u osób zdrowych, to trzeba pamiętać, że w kilku przypadkach jest to metoda niezalecana. Przeciwwskazania do użycia gazu rozweselającego u dentysty, to:
- miastenia (choroba autoimmunologiczna zaburzająca przekaz impulsów nerwowych w mięśniach)
- otyłość
- wiek powyżej 70 lat
- uzależnienie od alkoholu
- narkomania
- choroby psychiczne
- przewlekła obturacyjna choroba płuc (POChP)
- rozedma płuc
- przeziębienie utrudniające oddychanie przez nos
- przerost migdałków gardłowych
- polipy w nosie
- ciąża (sprawdź 7 faktów o leczeniu zębów w ciąży)
- porfiria
- niektóre choroby układu krążenia
- zapalenie ucha środkowego
- stwardnienie rozsiane
- wrodzone wady serca
U pacjentów, którzy niedawno przeszli operacje ucha lub zabiegi okulistyczne – zaleca się rezygnację z sedacji lub odłożenie (jeśli to możliwe) na czas zakończenia rekonwalescencji.
Produkty powiązane
Sedacja u dentysty – jak się przygotować?
Chcąc skorzystać z sedacji u dentysty, należy wcześniej skonsultować się w tej sprawie z lekarzem. Stomatolog może wymagać od pacjenta okazania stosownej dokumentacji medycznej lub poprosić o potwierdzenie od lekarza rodzinnego, że nie ma przeciwwskazań do użycia gazu rozweselającego. Należy poinformować o istniejących problemach zdrowotnych (nawet takich, które wydają się nie mieć związku ze stomatologią), alergii i zażywanych lekach.
Przed zabiegiem u dentysty z użyciem sedacji, zaleca się rezygnację z ciężkostrawnych potraw. Zanim lekarz poda gaz rozweselający, będzie chciał zbadać tętno i ciśnienie krwi pacjenta.
Źródła:
- P. Ashley, M. Chaudhary, L. Lourenço-Matharu, Sedation of children undergoing dental treatment [w:] The Cochrane database of systematic reviews 2018 Dec 17;12(12) (dostęp: 8.07.2025).
- M. Donaldson, G. Gizzarelli, B. Chanpong, Oral sedation: a primer on anxiolysis for the adult patient [w:] Anesthesia Progress 2007 Fall;54(3) (dostęp: 8.07.2025).
- S. Green, M. Roback, B. Krauss, J. Miner, S. Schneider, P. Kivela, L. Nelson i inni, Unscheduled Procedural Sedation: A Multidisciplinary Consensus Practice Guideline [w:] Annals of Emergency Medicine 2019 May;73(5) (dostęp: 8.07.2025).
