Ekstrakcja zęba jest zabiegiem polegającym na usunięciu zęba z zębodołu. Innymi słowy – wyrwanie go. Jest to raczej ostateczne rozwiązanie w przypadkach, gdy ząb jest na tyle uszkodzony, że jego leczenie jest niemożliwe. Kiedy ekstrakcja zęba jest konieczna? Jak się przygotować do tego zabiegu? Wszystkiego dowiesz się z naszego poradnika.
Ekstrakcja zęba - co musisz wiedzieć przed zabiegiem?
- Ekstrakcja zęba – co to jest? Kiedy jest konieczna?
- Ekstrakcja zęba jako element leczenia ortodontycznego
- Ekstrakcja ósemki
- Ekstrakcja zęba zatrzymanego
- Ekstrakcja zęba mlecznego
- Kto przeprowadza ekstrakcję zęba?
- Cena ekstrakcji zęba
- Ekstrakcja zęba na NFZ
- Jak się przygotować do ekstrakcji zęba?
- Po ekstrakcji zęba – o czym trzeba pamiętać?
Ekstrakcja zęba – co to jest? Kiedy jest konieczna?
Ekstrakcja zęba to nic innego jak usunięcie go. Decyzja o konieczności wyrwania zęba jest podejmowana, gdy nie ma już innych sposobów na uratowanie go. Dzieje się tak w przypadku poważnego uszkodzenia zęba (w wyniku urazu, wypadku) oraz gdy próchnica dokonała na tyle rozległych uszkodzeń, że odbudowa zęba nie jest możliwa. Dowiedz się więcej jak zbudowany jest ząb.
O ekstrakcji zęba decyduje dentysta, gdy uzna, że naprawa uszkodzeń przy użyciu plomby, korony lub leczenia kanałowego mija się z celem. Jeśli zdrowej tkanki zęba pozostało zbyt mało – nadbudowana część będzie prawdopodobnie nietrwała i szybko ulegnie uszkodzeniu. Jeśli próchnica jest zbyt głęboka lub obejmuje znaczną część korzenia zęba, zwykle ekstrakcja jest niestety nieunikniona. Próchnica może rozprzestrzeniać się na sąsiadujące zęby oraz wywoływać ropień, dlatego nie warto zwlekać z decyzją o zabiegu.
Ekstrakcja zęba jako element leczenia ortodontycznego
Ekstrakcja zęba może być wskazana także wobec zębów zdrowych. Dzieje się tak w sytuacji, gdy usunięcie jednego lub kilku zębów jest niezbędne dla wyrównania zgryzu (np. po zdiagnozowaniu hiperdoncji). W przypadku leczenia ortodontycznego, ekstrakcja zęba bywa nieodzowna, jeśli stłoczenie zębów w łuku zębowym jest zbyt duże, a łuk jest zbyt wąski, aby pomieścić wszystkie zęby. Wymagać tego może m.in leczenie przodozgryzu.
Ekstrakcja ósemki
Ekstrakcja ósemki, czyli tzw. zęba mądrości, jest wykonywana w różnych sytuacjach. Decyzja o konieczności ekstrakcji ósemki zależy od wielu czynników. Oprócz wspomnianego leczenia ortodontycznego, wskazaniem do ekstrakcji ósemki może być:
- Brak miejsca w ustach
Dość częstym zjawiskiem jest sytuacja, gdy wyrzynająca się ósemka ma zbyt mało miejsca w jamie ustnej. Z tego powodu dochodzi do ucisku na pozostałe zęby, które mogą przez to ulec skrzywieniu i nadmiernemu stłoczeniu.
- Ból i dyskomfort
Gdy ósemka nie ma wystarczającej przestrzeni w szczęce - powoduje bólu i dokuczliwy nacisk. Zdarza się, że ząb rośnie krzywo, bardziej w bok niż prosto. Utrudnia przeżuwanie pokarmów a nawet mówienie.
- Zaburzenia zgryzu
Ósemka może wpływać na sposób, w jaki zęby pracują podczas spożywania posiłków, co może prowadzić do zaburzeń zgryzu. Ekstrakcja ósemki może być wtedy konieczna w celu poprawy zgryzu.
Ekstrakcja zęba zatrzymanego
Ekstrakcja zęba zatrzymanego dotyczy najczęściej opisanej już ósemki. O zębie zatrzymanym mówimy wówczas, gdy ząb jest wykształcony (w sensie anatomicznym), ale nie wyrżnął się ponad dziąsło. Taki ząb pozostaje w kości szczęki dolnej lub górnej i powoduje ucisk. Może to prowadzić do szczękościsku lub zaburzeń w pracy stawu skroniowo-żuchwowego. Usunięcie zęba zatrzymanego jest jedynym sposobem zniwelowania dolegliwości.
Ekstrakcja zęba mlecznego
Ekstrakcja zęba mlecznego jest wykonywana, gdy ząb objęty próchnicą wywołuje stany zapalne i gromadzenie się ropy. Jest to niebezpieczna sytuacja, której towarzyszy często gorączka i obrzęk. Brak możliwości leczenia zęba mlecznego wynika z tych samych przyczyn, co w przypadku zębów stałych. Zatem jeśli nie ma na czym odbudować zęba – dentysta podejmuje decyzję o ekstrakcji zęba mlecznego.
Ekstrakcja zębów mlecznych z przyczyn ortodontycznych także wchodzi w grę. Po dokonaniu oceny warunków danego pacjenta, dentysta może zasugerować takie rozwiązanie w celu uniknięcia kłopotów ze zgryzem na etapie wymiany uzębienia mlecznego na stałe. Sprawdź także kiedy wypadają mleczaki.
Ekstrakcja zęba mlecznego może polegać na usunięciu zęba przetrwałego. Chodzi o przypadki, gdy ząb mleczny pozostał w jamie ustnej, choć już powinien dawno wypaść. Z różnych przyczyn zdarzają się takie sytuacje. Może to skutkować stanem zapalnym dziąsła lub jego przerostem. Pozostający w szczęce zbyt długo ząb mleczny może spowodować trudności w prawidłowym wyrzynaniu się zęba stałego i wywołać wadę zgryzu.
Kto przeprowadza ekstrakcję zęba?
Ekstrakcję zęba najczęściej przeprowadza dentysta. Zdarza się jednak, że stomatolog odsyła pacjenta do chirurga stomatologicznego, gdy dany przypadek wymaga bardziej zaawansowanych umiejętności i specjalistycznego sprzętu. Najczęściej dotyczy to ekstrakcji ósemki (szczególnie takiej, która nie wyrosła w całości ponad linię dziąsła). Ekstrakcja zęba może być skomplikowana również z powodu zakrzywionych korzeni zęba. Wspomniany wcześniej przypadek zęba zatrzymanego należy właśnie do tych trudniejszych sytuacji.
Ekstrakcja zęba jest wykonywana w znieczuleniu miejscowym. Do usunięcia zęba lekarz używa specjalnych kleszczy (jest ich wiele rodzajów, o różnych profilach i szerokościach – w zależności od tego który ząb będzie usuwany). Po usunięciu zęba lekarz oczyszcza zębodół z ewentualnych fragmentów kości i przykłada do rany opatrunek hamujący krwawienie. Przez kilka godzin po ekstrakcji nie należy nic jeść ani pić, by nie spowodować suchego zębodołu.
Cena ekstrakcji zęba
Cena ekstrakcji zęba zależy od tego który ząb będzie usuwany i jaki jest stopień skomplikowania zabiegu. Przykładowo – usunięcie zęba mlecznego kosztuje od 150 do 300 zł, natomiast ekstrakcja zęba zatrzymanego może kosztować od 800 do nawet 2000 zł. Do tego należy doliczyć koszt zdjęcia RTG zęba, które jest niezbędne do przeprowadzenia zabiegu.
Ekstrakcja zęba na NFZ
Ekstrakcja zęba należy do świadczeń gwarantowanych w zakresie leczenia stomatologicznego. Można wykonać zabieg w przychodni lub gabinecie, który ma umowę z NFZ*.
Jak się przygotować do ekstrakcji zęba?
Przygotowanie do ekstrakcji zęba to przede wszystkim wykonanie zdjęcia rentgenowskiego. Oprócz tego warto pamiętać, by przed zabiegiem dobrze się nawodnić i zjeść posiłek. Po zabiegu konieczne jest powstrzymanie się od jedzenia i picia przez kilka godzin, czasem do końca dnia.
>> Sprawdź czym jest resekcja zęba
Po ekstrakcji zęba – o czym trzeba pamiętać?
Przez pewien czas po ekstrakcji zęba będzie działać znieczulenie podane przez dentystę. Ale gdy działanie zastrzyku zacznie mijać – pierwsza noc po ekstrakcji zęba może być nieprzyjemna.
O tym warto pamiętać po ekstrakcji zęba:
- miej pod ręką podstawowe środki przeciwbólowe, ale stosuj je z rozwagą, nie przekraczając zalecanej dawki;
- unikaj wysiłku fizycznego
- do końca dnia nie myj zębów ani nie przepłukuj jamy ustnej
- nie spożywaj gorących i zimnych posiłków lub napojów (raczej lekko ostudzone, w temperaturze pokojowej)
- opuchliznę i ból może złagodzić chłodnym okładem na policzek
* https://www.nfz.gov.pl/o-nfz/informator-o-zawartych-umowach/
Bibliografia:
- P. Passarelli, S. Pagnoni, G. Piccirillo, V. Desantis, M. Benegiamo i inni, Reasons for tooth extractions and related risk factors in adult patients: a cohort study [w:]International Journal of Environmental Research and Public Health 2020 Apr;17(7).
- T. Fathima, M.P. Kumar, Evaluation of quality of life following dental extraction [w:] Journal of Advanced Pharmaceutical Technology & Research 2022 Nov;13
- Tooth extraction is the primary way of treating early childhood caries, which may however result in further orthodontic problems, especially upon removal of molars [w:] Sciencedirect.com (dostęp: 8.11.2023)
