Cukrzyca, będąca chorobą metaboliczną o złożonej etiologii, ma istotny wpływ na zdrowie jamy ustnej i proces leczenia stomatologicznego. Wraz z rosnącą liczbą osób dotkniętych tą chorobą, zwiększa się także potrzeba zrozumienia jej wpływu na stan zdrowia jamy ustnej oraz na planowanie i przeprowadzanie zabiegów stomatologicznych. W niniejszym artykule przyjrzymy się bliżej związkom między cukrzycą a zdrowiem zębów oraz jak choroba wpływa na proces leczenia u dentysty
Najważniejsze informacje:
- Czym jest cukrzyca?
- Cukrzyca a zęby
- Cukrzyca a leczenie stomatologiczne - o czym należy pamiętać?
- Cukrzyca a znieczulenie u dentysty
- Cukrzyca a zabiegi stomatologiczne
- Cukrzyca a implanty zębowe
Czym jest cukrzyca?
Cukrzyca jest chorobą metaboliczną, która charakteryzuje się zaburzeniami w przemianie węglowodanowej organizmu, prowadzącymi do hiperglikemii, czyli podwyższonego stężenia glukozy we krwi. Istnieją głównie dwa typy cukrzycy: typu I, nazywanej także insulinoniezależną lub młodzieńczą, oraz typu II, określanej jako insulinozależna lub dorosłych. W cukrzycy typu I dochodzi do autoagresji przeciwko komórkom β trzustki, co prowadzi do deficytu insuliny, natomiast w cukrzycy typu II obserwuje się zarówno zmniejszoną produkcję insuliny, jak i obniżoną wrażliwość tkanek na ten hormon.
Insulina odgrywa kluczową rolę w regulacji gospodarki węglowodanowej organizmu. Jej funkcje obejmują obniżanie stężenia glukozy we krwi, zwiększanie przepuszczalności błon komórkowych dla glukozy i innych substratów, pobudzanie metabolizmu węglowodanów w tkankach mięśniowych i tłuszczowych oraz hamowanie procesów glukoneogenezy i ketogenezy w wątrobie.
Objawy cukrzycy mogą być różnorodne i obejmować m.in. nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, zmęczenie, zaburzenia widzenia, a nawet śpiączkę cukrzycową. Skutki tej choroby mogą być poważne, prowadząc do uszkodzenia wielu narządów i układów, takich jak oczy, nerki, nerwy czy układ sercowo-naczyniowy. Nie jest na również obojętna wobec jamy ustnej.
Cukrzyca a zęby
Cukrzyca może wywierać istotny wpływ na zdrowie jamy ustnej i stan zębów. Jednym z głównych czynników związanych z cukrzycą, który może negatywnie wpływać na stan jamy ustnej, jest zmniejszone wydzielanie śliny. Suchość w jamie ustnej może prowadzić do trudności w połykaniu, problemów z mową oraz zwiększonego ryzyka próchnicy zębów. Brak odpowiedniej ilości śliny sprzyja rozwojowi bakterii i braku neutralizacji kwasów, co może prowadzić do demineralizacji szkliwa i powstawania ubytków.
Dodatkowo, pacjenci z cukrzycą są bardziej podatni na infekcje grzybicze jamy ustnej, takie jak kandydoza, ze względu na zwiększone stężenie glukozy w ślinie. Infekcje te mogą prowadzić do bolesnych owrzodzeń i stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej.
Cukrzyca także zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przyzębia, takich jak zapalenie dziąseł czy paradontoza. Osoby z cukrzycą mają obniżoną odporność na infekcje, co może przyczynić się do nasilenia tych schorzeń.
Dlatego też pacjenci z cukrzycą powinni szczególnie dbać o higienę jamy ustnej, regularnie odwiedzać dentystę, stosować się do zaleceń stomatologicznych oraz monitorować stan swoich zębów i dziąseł. Profilaktyka stomatologiczna oraz odpowiednia opieka nad jamą ustną są kluczowe dla utrzymania zdrowia zębów u osób z cukrzycą.
Produkty powiązane
Cukrzyca a leczenie stomatologiczne - o czym należy pamiętać?
Wizyta u stomatologa dla pacjenta z cukrzycą wymaga specjalnej uwagi i świadomości pewnych zagrożeń związanych z jego stanem zdrowia. Kluczowym elementem jest poinformowanie lekarza stomatologa o obecności cukrzycy oraz o stosowanych lekach. To pozwala na odpowiedni dobór metody leczenia, znieczulenia oraz uwzględnienie ewentualnych interakcji leków.
Przed przystąpieniem do zabiegu stomatologicznego pacjent powinien zmierzyć poziom cukru we krwi, by upewnić się, że jest on w normie. Zaleca się, aby wynik oscylował w granicach 120-160 mg/dl. Ustalenie prawidłowego poziomu cukru we krwi jest istotne dla bezpiecznego przebiegu zabiegu.
Przed wizytą w gabinecie stomatologicznym należy unikać nadmiernego stresu, który może wpłynąć na wzrost poziomu cukru we krwi. Zaleca się planowanie wizyt przed południem, gdy organizm jest w najlepszej formie. Pacjent powinien również przyjąć leki, zgodnie z zaleceniami lekarza, oraz spożyć posiłek, by uniknąć hipoglikemii.
Ważne jest również przestrzeganie zaleceń lekarza po zabiegu, takich jak czasowe powstrzymanie się od jedzenia i picia. Pacjent powinien być przygotowany na różne scenariusze i mieć świadomość, jak wpływają one na jego poziom cukru we krwi.
Cukrzyca a znieczulenie u dentysty
Znieczulenie miejscowe u pacjentów z kontrolowaną cukrzycą jest bezpieczne i powszechnie stosowane przez większość dentystów. Jest to preferowana opcja znieczulenia podczas zabiegów stomatologicznych, takich jak leczenie kanałowe czy ekstrakcje zębów. Pacjenci z cukrzycą często mają trudności z uzyskaniem sedacji ogólnej ze względu na obawy dentystów związane z potencjalnym ryzykiem niskiego poziomu cukru we krwi. W przypadku znieczulenia ogólnego pacjent traci przytomność, co uniemożliwia mu komunikację w razie wystąpienia problemów z poziomem glukozy.
Cukrzyca a zabiegi stomatologiczne
Dzięki nowoczesnym lekom na cukrzycę, pacjenci z cukrzycą mogą być poddawani różnorodnym zabiegom stomatologicznym. Kontrolowany poziom cukru zazwyczaj nie stanowi przeszkody w przeprowadzaniu tych procedur. Niemniej jednak, proces gojenia się ran może być utrudniony i wydłużony u pacjentów. Stomatolodzy często zalecają kurację antybiotykową po zabiegach, aby przyspieszyć rekonwalescencję. Ze względu na upośledzoną odporność, niektóre procedury, zwłaszcza te, które mogą przerwać ciągłość tkanek, powinny być wykonywane w osłonie antybiotykowej. Dotyczy to zarówno procedur takich jak ekstrakcja zęba, leczenie endodontyczne czy nawet higienizacja zębów. Istotne jest ścisłe przestrzeganie zaleceń stomatologa oraz monitorowanie poziomu cukru we krwi przed i po zabiegu, aby uniknąć ewentualnych powikłań.
Cukrzyca a implanty zębowe
Osoba z cukrzycą może rozważyć zabieg implantacji zębów, pod warunkiem spełnienia dwóch kluczowych warunków. Po pierwsze, zabieg powinien być przeprowadzony przez doświadczonego stomatologa. Po drugie, pacjent musi wykazać udokumentowaną stabilizację cukrzycy, co oznacza, że jego poziomy cukru we krwi są stale kontrolowane i zbliżone do wartości prawidłowych. Niekontrolowana cukrzyca może negatywnie wpłynąć na gojenie się ran, co z kolei może zaburzyć proces integracji implantu z kością. Dlatego pacjenci z niewyrównaną cukrzycą najpierw są kierowani do diabetologa w celu opanowania sytuacji, a dopiero potem umawiani na zabieg implantacji. Mimo że istnieją pewne ograniczenia, to kontrolowana cukrzyca zazwyczaj nie stanowi przeszkody do przeprowadzenia implantacji zębów. W każdym przypadku przed i po zabiegu konieczne jest utrzymanie prawidłowego poziomu cukru we krwi, aby zminimalizować ryzyko powikłań.
Bibliografia:
- Santos-Paul MA, Neves IL, Neves RS, Ramires JA. Local anesthesia with epinephrine is safe and effective for oral surgery in patients with type 2 diabetes mellitus and coronary disease: a prospective randomized study. Clinics (Sao Paulo). 2015;70(3):185-189. doi:10.6061/clinics/2015(03)06
- https://believedental.com/sedation-dentistry-diabetes/
- https://www.magazyn-stomatologiczny.pl/files/3505.pdf
- https://www.magazyn-stomatologiczny.pl/a4400/Pacjent-z-cukrzyca-w-praktyce-stomatologicznej.html/
