Nasze zęby narażone są na działanie chorobotwórczych bakterii, które tworzą płytkę nazębną. Ta z kolei przekształca się z czasem w kamień nazębny. Jest to powszechny problem stomatologiczny, któremu wbrew powszechnej opinii łatwo zaradzić. Jakie są konkretne przyczyny powstawania kamienia nazębnego i w jaki sposób można zapobiegać temu procesowi? Czy istnieją skuteczne metody usuwania nagromadzonego kamienia? Odpowiemy na wszystkie nurtujące pytania!
Najważniejsze informacje:
- Co to jest kamień nazębny?
- Jakie są przyczyny powstawania kamienia nazębnego?
- Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego?
- Jak usunąć kamień nazębny?
Co to jest kamień nazębny?
Kamień na zębach, nazywany również kamieniem nazębnym, to twarda substancja osadzająca się na powierzchniach zębów. Jest to rezultat mineralizacji nagromadzonej płytki nazębnej, czyli warstwy przylegających do zębów bakterii, resztek jedzenia i śliny. Jeśli nie usuwa się jej regularnie, może ona zmineralizować się i przekształcić w kamień nazębny. Proces mineralizacji polega na odkładaniu się soli mineralnych, takich jak wapń i fosfor na płytce nazębnej, co prowadzi do powstania twardych złogów.
Kamień nazębny jest żółtawo-brązowym lub szaro-białym osadem, który zazwyczaj pojawia się wzdłuż linii dziąseł i między zębami. Jest on szorstki i twardy, co utrudnia jego usunięcie przez standardowe szczotkowanie zębów czy stosowanie nici dentystycznej. Kamień nazębny stanowi dogodne środowisko dla rozwoju bakterii, co może prowadzić do stanów zapalnych dziąseł, zapalenia przyzębia i paradontozy.
Jakie są przyczyny powstawania kamienia nazębnego?
Osad przyczyniający się do powstawania kamienia nazębnego odkłada się na zębach każdego człowieka. Oznacza to, że praktycznie wszyscy ludzie podatni są na jego powstawanie. Istnieje jednak kilka czynników, które szczególnie przyspieszają ten proces.
- Skład i ilości wydzielanej śliny
Główną przyczyną powstawania kamienia nazębnego jest proces mineralizacji. Minerały, takie jak wapń i fosfor, obecne w ślinie, odkładają się na płytce nazębnej i stopniowo ją mineralizują. Powoduje to powstawanie twardych złogów, które tworzą kamień nazębny.
- Brak odpowiedniej higieny jamy ustnej
Niewłaściwa higiena jamy ustnej, np. nieregularne szczotkowanie zębów, niewłaściwa technika szczotkowania, brak stosowania nici dentystycznej czy płynów do płukania jamy ustnej, sprzyja gromadzeniu się płytki nazębnej i w konsekwencji prowadzi do powstawania kamienia nazębnego.
- Skłonności genetyczne
Niektórzy ludzie mogą być bardziej podatni na tworzenie kamienia nazębnego ze względu na ich dziedziczne predyspozycje. Mogą one produkować większe ilości płytki nazębnej lub mieć skłonność do szybszej mineralizacji. - Czynniki dietetyczne
Niektóre składniki diety, takie jak nadmierne spożycie żywności bogatej w węglowodany, cukry czy kofeinę, mogą sprzyjać tworzeniu się kamienia nazębnego. Te substancje wpływają na skład i pH śliny, co przyczynia się do mineralizacji płytki nazębnej.
Wpływ na rozwój kamienia nazębnego mają również źle wykonane protezy lub plomby, a także wady zgryzu, sprzyjające nadmiernemu odkładaniu się płytki nazębnej w trudno dostępnych szczelinach.
Jak zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego?
Aby zapobiegać powstawaniu kamienia nazębnego, zaleca się stosowanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Oto kilka podstawowych, skutecznych zasad:
- Szczotkuj zęby co najmniej przez 2 minuty, minimum dwa razy dziennie, używając miękkiej lub średniej twardości szczoteczki do zębów. Staraj się docierać do wszystkich powierzchni, włącznie z tylnymi zębami i liniami dziąseł.
- Wybieraj pasty do zębów, które zawierają fluor. Pomaga on wzmocnić szkliwo zębów i zmniejsza ryzyko powstawania kamienia nazębnego.
- Codziennie stosuj nić dentystyczną, która pomaga usunąć resztki pokarmowe i płytkę nazębną z obszarów, do których szczoteczka nie sięga. Pamiętaj, aby delikatnie przeprowadzać nić między zębami, unikając podrażniania dziąseł.
- Antybakteryjne płyny do płukania jamy ustnej mogą pomóc w zmniejszeniu ilości bakterii i ograniczeniu tworzenia się płytki nazębnej. Wybieraj płukanki z fluorem lub o właściwościach przeciwbakteryjnych i przeciwpróchniczych.
Produkty powiązane
Pamiętaj, że zapobieganie kamieniowi nazębnemu wymaga systematyczności i konsekwencji w utrzymaniu dobrej higieny jamy ustnej. Dbanie o codzienną pielęgnację zębów oraz regularne wizyty u dentysty będą kluczowe dla utrzymania zdrowych zębów i zapobiegania powstawaniu kamienia nazębnego.
Jak usunąć kamień nazębny?
Usuwanie kamienia nazębnego jest zadaniem, które powinno być wykonane przez profesjonalnego higienistę stomatologicznego lub dentystę. Istnieją różne metody usuwania kamienia nazębnego, w zależności od stopnia nagromadzenia i lokalizacji złogów. Zabiegi te nazywamy higienizacją zębów. Do obecnie cieszących się najlepszą skutecznością oraz renomą zaliczamy:
Skaling
Skaling to metoda usuwania kamienia nazębnego za pomocą specjalnych narzędzi. Higienista stomatologiczny lub dentysta używa skalera ultradźwiękowego. Urządzenie wykorzystuje drgania ultradźwiękowe do rozbijania i usuwania kamienia nazębnego. Wibracje ultradźwiękowe rozrywają złogi nazębne na drobne cząsteczki, ułatwiając ich usunięcie.
Piaskowanie
Piaskowanie jest techniką usuwania kamienia nazębnego, w której strumień skoncentrowanego powietrza lub wody z mieszanką piasku stomatologicznego lub sproszkowanych cząstek sodowych jest kierowany na powierzchnię zębów. Proces ten usuwa kamień nazębny i osad zębowy poprzez mechaniczne ścieranie.
W przypadkach bardziej zaawansowanych złogów nazębnych lub gdy kamień nazębny rozprzestrzenił się poniżej linii dziąseł, może być konieczne zastosowanie bardziej zaawansowanych procedur, takich jak skaling poddziąsłowy lub kiretaż. Te procedury są wykonywane przez dentystę specjalizującego się w leczeniu chorób przyzębia – periodontologa.
Zobacz także >> kiedy warto wykonac lakowanie zębów?
Bibliografia:
- https://www.newmouth.com/oral-health/tartar/
- https://www.wikihow.health/Prevent-Tarta
