Fizjoterapia stomatologiczna to szczególny rodzaj terapii manualnej, która pozwala zniwelować wiele problemów dotyczących narządu żucia. Na czym to polega i jak wygląda? Komu może być potrzebna fizjoterapia stomatologiczna? Wszystkie odpowiedzi znajdziesz w naszym artykule.
Fizjoterapia stomatologiczna - wszystko, co warto wiedzieć:
- Fizjoterapia stomatologiczna – co to znaczy?
- Kto prowadzi fizjoterapię stomatologiczną?
- Kiedy wskazana jest fizjoterapia stomatologiczna?
- Komu potrzebna jest fizjoterapia stomatologiczna?
- Kto powinien skorzystać z fizjoterapii stomatologicznej?
- Fizjoterapia stomatologiczna a leczenie ortodontyczne
- Jaki efekt przynosi fizjoterapia stomatologiczna?
- Fizjoterapia stomatologiczna – cena
Fizjoterapia stomatologiczna – co to znaczy?
Fizjoterapia kojarzy nam się z formą rehabilitacji układu ruchu, np. kolan, masażem kręgosłupa czy ramion. Istnieje też wąska specjalizacja tej dziedziny, która skupia się na pracy żuchwy i szczęki. To właśnie jest fizjoterapia stomatologiczna, czyli dziedzina, która koncentruje się na diagnostyce i leczeniu zaburzeń występujących w obrębie:
- stawów skroniowo-żuchwowych
- mięśni twarzy
- mięśni szyi
- powiązanych struktur
Fizjoterapia stomatologiczna często jest stosowana jako uzupełnienie leczenia stomatologicznego, ortodontycznego, chirurgicznego lub logopedycznego.
W ramach fizjoterapii stomatologicznej stosowana jest terapia manualna, ćwiczenia terapeutyczne, fizykoterapia, masaż tkanek miękkich. Nowoczesne formy tej dziedziny obejmują również drenaż limfatyczny oraz kinesiotaping (inaczej plastrowanie dynamiczne), który stymuluje receptory nerwowo-mięśniowe i usprawnia mikrokrążenie.
Produkty powiązane
Kto prowadzi fizjoterapię stomatologiczną?
Fizjoterapia stomatologiczna jest wykonywana przez fizjoterapeutów specjalizujących się w działaniu całego narządu żucia. Do tego układu zalicza się:
- żuchwę
- staw skroniowo-żuchwowy
- zespół mięśni odpowiedzialnych za funkcje żucia (mięsień skroniowy, skrzydłowy przyśrodkowy, skrzydłowy boczny i mięsień żwacz).
Bardzo często ten typ terapii jest prowadzony po konsultacji i we współpracy z dentystą, ortodontą i/lub chirurgiem szczękowym.
Kiedy wskazana jest fizjoterapia stomatologiczna?
W najbardziej ogólnym ujęciu fizjoterapia stomatologiczna pozwala na przywrócenie prawidłowej pracy narządu żucia. Najczęstszym problemem, z jakim zgłaszają się pacjenci, są różnego rodzaju dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych. Obejmują one:
- ograniczoną ruchomość przy próbie otwierania jamy ustnej
- ból w stawie skroniowo-żuchwowym
- dyskomfort i trzaski w obszarze żuchwy i szczęki
- bolesne napięcia mięśni twarzy i szyi
Produkty powiązane
Wymienione nieprawidłowości mogą być wynikiem bardzo wielu sytuacji. Przyczyną zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego mogą być wady zgryzu:
- przodozgryz
- tyłozgryz
- zgryz krzyżowy
- zgryz otwarty
Jeśli zęby są ulokowane nierówno, może dochodzić do większych obciążeń stawu z jednej strony. Znane są przypadki, gdy do przeciążeń mięśni lub stawu dochodziło w wyniku gry na instrumentach dętych lub przy częstych wizytach u dentysty (gdy jama ustna pozostawała długo w szerokim rozwarciu i to prowadziło do nadmiernych napięć).
Komu potrzebna jest fizjoterapia stomatologiczna?
Wskazaniem do fizjoterapii stomatologicznej są wspomniane objawy zaburzeń stawów skroniowo-żuchwowych, a te mogą wynikać z bardzo wielu uwarunkowań. Dane medyczne mówią, że od 5 do 12% ludzi doświadcza tych nieprawidłowości i czterokrotnie częściej dotyka to kobiet. Oprócz wspomnianych wad zgryzu, za dolegliwości te odpowiada przemieszczenie krążka stawowego, który może być spowodowany urazem lub zwyrodnieniem.
Produkty powiązane
Rehabilitacja stomatologiczna, bo również tak nazywamy ten rodzaj terapii, znajduje zastosowanie u osób, które doznały mechanicznych uszkodzeń w obrębie twarzoczaszki, np. w wyniku wypadków. Czasem dochodzi do zablokowania żuchwy, które uniemożliwia zamknięcie lub rozwarcie jamy ustnej. Sprawdź jak dochodzi do złamania żuchwy.
Zazwyczaj fizjoterapia stomatologiczna jest sugerowana w gabinecie dentystycznym, np. gdy lekarz dostrzega, że pacjent zmaga się bruksizmem. Czasem za napięcia odpowiadają nieprawidłowe nawyki (np. żucie gumy lub ustawiczne oddychanie przez usta).
Zaburzenia stawów skroniowo żuchwowych mogą mieć podłoże psychiczne. Napięcia mięśni i zaciskanie szczęki to reakcja na stres i stany lękowe. Nerwowe obgryzanie paznokci czy przedmiotów (np. długopisu) też powoduje przeciążenia mięśni i stawów. Jeśli Twoje problemy są związane właśnie z tym – warto wziąć pod uwagę podejście holistyczne, by oprócz fizjoterapii stomatologicznej wykorzystać też inne metody relaksacyjne oraz psychoterapię, aby rozwiązać problem, a nie tylko doraźnie leczyć.
Produkty powiązane
Kto powinien skorzystać z fizjoterapii stomatologicznej?
Jakie objawy wskazują na potrzebę fizjoterapii stomatologicznej? To szerokie spektrum zjawisk i dolegliwości, do których zaliczamy:
- bóle zębów nieznanej przyczyny (po uprzedniej diagnostyce i wykluczeniu przez dentystę patologii takich jak próchnica, zmiany około korzeniowe czy torbiele);
- częste migreny i napięcia mięśni twarzy, szyi i karku
- szumy uszne
- ból odcinka szyjnego kręgosłupa
- kłopoty z przełykaniem pokarmów
- nadwrażliwość zębów
- nieprzyjemne doznania w stawie skroniowo-żuchwowym (trzaski, przeskakiwanie)
- niemożność pełnego otwarcia ust
- szczękościsk
Fizjoterapia stomatologiczna jest wykorzystywana w protetyce, podczas stosowania szynoterapii (dotyczy to zarówno szyn relaksacyjnych, jak i repozycyjnych). Założeniem jest kompleksowe wsparcie dla całego układu żucia.
Produkty powiązane
W niektórych źródłach pojawiają się informacje, że istnieją zależności pomiędzy bólem stawu skroniowo-żuchwowego a wahaniem poziomu estrogenów. Antykoncepcja hormonalna i hormonalna terapia zastępcza mogą odgrywać tu istotną rolę, jako czynnik wzmagający bolesne doznania.
Fizjoterapia stomatologiczna a leczenie ortodontyczne
Fizjoterapia stomatologiczna stanowi uzupełnienie leczenia ortodontycznego i ma kilka bardzo konkretnych celów. Chodzi przede wszystkim o to, aby utrwalić efekty korekty zgryzu, zapobiec nawrotom wady oraz dolegliwościom ze strony stawów skroniowo-żuchwowych. Zmiany ustawienia zębów wymagają adaptacji więzadeł, mięśni i stawów. Korekcie ulega także tor ruchu żuchwy i sposób pracy mięśni całego układu stomatognatycznego.
Produkty powiązane
W trakcie leczenia ortodontycznego, szczególnie gdy trwa ono długo, mogą pojawić się ograniczenia ruchomości stawu lub jego przeciążenie. U części pacjentów występują w tym czasie napięcia mięśniowe lub kompensacyjne ruchy żuchwy. Po zdjęciu aparatu organizm potrzebuje czasu, by dostosować się do nowej sytuacji. Fizjoterapia stomatologiczna ten proces przyspiesza i stabilizuje go.
Z tej formy terapii korzystają także osoby, u których dokonano wszczepienia implantu oraz po zabiegach chirurgii szczękowo-twarzowej (np. po operacjach takich jak osteotomia żuchwy). Szczególnie korzystne jest wykonanie drenażu limfatycznego twarzy, który redukuje obrzęki i usprawnia krążenie limfy.
Jaki efekt przynosi fizjoterapia stomatologiczna?
Korzyści wynikające z fizjoterapii stomatologicznej to
- poprawa koordynacji ruchowej układu mięśniowo–nerwowego
- zniwelowanie nadmiernych napięć
- złagodzenie bólu stawów i zębów
- aktywowanie mięśni o zmniejszonym napięciu
- przywrócenie równowagi w pracy układu stomatognatycznego
Produkty powiązane
Dzięki prawidłowo przeprowadzonej rehabilitacji stomatologicznej można pozbyć się zgrzytania zębami, bólu głowy i szyi.
Oprócz terapii prowadzonej przez fizjoterapeutę stomatologicznego, pacjenci mogą otrzymać wskazówki i instrukcje pozwalające na samodzielne działania w domu. W wielu przypadkach specjalista może zalecić manualne ćwiczenia rozluźniające mięśnie żuchwy oraz akcesoria do automasażu (np. małe rollery lub piłeczki).
Fizjoterapia stomatologiczna – cena
Koszt fizjoterapii stomatologicznej jest uzależniony od zakresu wykonywanych przez specjalistę czynności. Ceny zaczynają się od ok. 120 – 150 zł za 30 minut. Wiele placówek oferuje też pakiety obejmujące serię zabiegów.
Sprawdź naszą ofertę:
Bibliografia:
- Dion Tik Shun Li , Yiu Yan Leung, Temporomandibular Disorders: Current Concepts and Controversies in Diagnosis and Management [w:] Diagnostics (Basel) 2021 Mar 6;11(3) (dostęp: 20.08.2025).
- E. Schiffman, R. Ohrbach, E. Truelove, J. Look, G. Anderson, J.P. Goulet, T. List, P. Svensson, Y. Gonzalez, F. Lobbezoo, A. Michelotti, S. Brooks, Diagnostic Criteria for Temporomandibular Disorders (DC/TMD) for Clinical and Research Applications: recommendations of the International RDC/TMD Consortium Network and Orofacial Pain Special Interest Group [w:] Journal of Oral & Facial Pain and Headache 2014 Winter;28(1) (dostęp: 20.08.2025).
- B. González-Sánchez, P. G. Monterey, M. Del Valle Ramírez-Durán, E. Garrido-Ardila, J. Rodríguez-Mansilla, M. Jiménez-Palomares, Temporomandibular Joint Dysfunctions: A Systematic Review of Treatment Approaches [w:] Journal of Clinical Medicine 2023 Jun 20;12(12) (dostęp: 20.08.2025).
- B. Sears, B. T. Luong, Physical Therapy for Temporomandibular Joint Dysfunction (TMJ) [w:] Very Well Health August 05, 2024 (dostęp: 20.08.2025).
