Sanacja jamy ustnej oznacza całkowite wyleczenie zębów i dziąseł z wszystkich istniejących problemów. Zaliczamy do tego szereg różnych procedur, które nie zawsze da się wykonać podczas jednej wizyty. Z zaleceniem wykonania sanacji jamy ustnej mogą spotkać się niektórzy pacjenci zakwalifikowani do operacji lub zabiegów. Z czego wynika taka konieczność i jakie są najczęstsze wskazania? Wyjaśnimy w artykule.
Co trzeba wiedzieć o sanacji jamy ustnej:
- Co oznacza sanacja jamy ustnej?
- Dlaczego możemy potrzebować sanacji?
- Sanacja jamy ustnej a zdrowie ogólne
- Zdrowie jamy ustnej a ciąża
- Sanacja jamy ustnej – wskazania
- Na czym polega sanacja jamy ustnej?
- Sanacja jamy ustnej przed leczeniem ortodontycznym
- Sanacja jamy ustnej – gdy liczy się czas
- Zapobiegaj by sanacja jamy ustnej nie była konieczna
Co oznacza sanacja jamy ustnej?
Sanacja jamy ustnej to termin używany w stomatologii, który oznacza kompleksowe leczenie zębów i przyzębia z wszelkich ognisk chorobowych. Celem tak całościowego działania jest jak najszybsze przywrócenie pełnego zdrowia w obrębie jamy ustnej, łącznie z dziąsłami i błoną śluzową, a także usunięcie wszelkich stanów zapalnych, infekcji i zmian patologicznych.
Sanacja jamy ustnej oznacza więc bardzo szeroki zakres działań wykonywanych przez dentystów o różnych specjalizacjach:
- stomatologię zachowawczą
- endodoncję
- chirurgię stomatologiczną
- periodontologię
>> Dowiedz się więcej o nowoczesnych technologiach w leczeniu zębów
Produkty powiązane
Dlaczego możemy potrzebować sanacji?
Całkowite wyleczenie zębów wraz z innymi stanami chorobowymi w jamie ustnej w jak najkrótszym czasie, jest potrzebne w kilku sytuacjach. Dla wyjaśnienia tego pojęcia konieczne jest rozwinięcie wątku w jaki sposób stan zębów i dziąseł wpływa na cały organizm człowieka.
Musimy pamiętać, że jama ustna nie funkcjonuje w izolacji od reszty organizmu. Jest ona integralną częścią układu pokarmowego i immunologicznego, a przewlekłe stany zapalne w jej obrębie mogą mieć daleko idące konsekwencje ogólnoustrojowe. Ogniska infekcji są często przewlekłe i bezobjawowe, ale aktywują układ odpornościowy i mogą przenosić bakterie oraz mediatory zapalne do krwiobiegu.
Produkty powiązane
Sanacja jamy ustnej a zdrowie ogólne
Stan zębów i dziąseł ma poważny wpływ m.in. na układ sercowo-naczyniowy. Bakterie rozwijające się w jamie ustnej z powodu próchnicy, mogą rozprzestrzeniać się po całym organizmie poprzez krew i śródbłonek naczyń krwionośnych, a to prowadzi do zwiększonego ryzyka:
- miażdżycy
- nadciśnienia
- zawału serca
- udaru mózgu
- infekcyjnego zapalenia wsierdzia (szczególnie u osób z wadami zastawkowymi)
Zaniedbanie stanu zębów ze względu na bezpośrednie sąsiedztwo zatok szczękowych, może spowodować:
- stany zapalne zatok
- zapalenie ucha środkowego
- zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
Zdrowie jamy ustnej a ciąża
Kobiety planujące ciążę lub te, które właśnie spodziewają się dziecka, są przez lekarzy pytane o ostatnią wizytę u dentysty. Zaniedbany stan uzębienia przyszłej matki ma wpływ na zdrowie płodu. Wspomniane wcześniej bakterie i cytokiny prozapalne mogą poprzez krew matki wpływać na łożysko, powodując skurcze macicy i przedwczesny poród.
>> Zobacz jakie wybierać podczas ciąży produkty do higieny jamy ustnej
Inne potencjalne powikłania u kobiet w ciąży wynikające ze schorzeń jamy ustnej, to:
- niska masa urodzeniowa dziecka
- stany przedrzucawkowe
Sprawdź >> 7 faktów o leczeniu zębów podczas ciąży
Sanacja jamy ustnej – wskazania
Sanacja jamy ustnej w wielu przypadkach wynika z konieczności wsparcia układu odpornościowego. Obecność drobnoustrojów w organizmie pochodzących z próchnicy, zwiększa ryzyko rozwoju infekcji ogólnoustrojowych i zaburzeń układu immunologicznego, takich jak sepsa. Powstawanie np. zgorzeli zębów jest poważnym zagrożeniem.
Najczęstsze wskazania medyczne do przeprowadzenia sanacji jamy ustnej, to planowane leczenie chirurgiczne lub szpitalne, a szczególnie:
- operacje kardiologiczne (np. wszczepienie zastawki)
- wszczepienie endoprotezy (w biodrze, w kolanie)
- operacje neurochirurgiczne i okulistyczne
- zabiegi ortopedyczne
Zadaniem sanacji jamy ustnej jest wykluczenie ognisk zakażenia, które mogłyby doprowadzić do posocznicy (sepsy) lub zakażenia operowanego obszaru (np. protezy stawu).
Wskazaniem do kompleksowego leczenia zębów jest też planowana chemioterapia lub radioterapia, przez wzgląd na działanie układu odpornościowego.
Przeprowadzenie sanacji jamy ustnej jest też wskazane u osób, które są przygotowywane do transplantacji narządów. Te operacje wymagają przyjmowania leków immunosupresyjnych, by zmniejszyć ryzyko odrzutu przeszczepu. To czyni pacjentów bardziej podatnymi na infekcje, dlatego konieczna jest minimalizacja wszystkich czynników tworzących ryzyko.
Produkty powiązane
Na czym polega sanacja jamy ustnej?
Do sanacji jamy ustnej należy szeroki zakres zabiegów, takich jak:
- leczenie próchnicy
- ekstrakcja zębów, które nie nadają się już do leczenia zachowawczego
- usunięcie ósemek, które stanowią źródło stanów zapalnych
- usunięcie zmian takich jak ropnie, torbiele
- leczenie paradontozy
- likwidacja złogów kamienia nazębnego za pomocą zabiegów higienizacji
- leczenie aft i grzybicy jamy ustnej
Zwykle zanim dentysta przystąpi do leczenia, wykonane będzie zdjęcie pantomograficzne, które pozwoli na dokładną ocenę stanu zębów. Cena sanacji jamy ustnej jest ustalana indywidualnie, ponieważ każdy przypadek jest inny.
Sanacja jamy ustnej przed leczeniem ortodontycznym
Sanacja jamy ustnej poprzedza także rozpoczęcie leczenia ortodontycznego. To bardzo ważne, by przed założeniem aparatu – bez względu na rodzaj wady zgryzu – wszystkie zęby były wyleczone, a dziąsła były bez stanów zapalnych. Noszenie aparatu zawsze stanowi utrudnienie dla codziennej higieny jamy ustnej, dlatego należy zredukować ryzyko powstania ubytków. Nie można też dopuścić do sytuacji, gdy nagły ból zęba zmusza do ściągnięcia aparatu.
Sprawdź >> 7 wskazówek jak myć zęby z aparatem ortodontycznym
Produkty powiązane
Leczenie protetyczne i wszczepienie implantów zębowych także wymaga uprzedniego unormowania stanu jamy ustnej.
Sanacja jamy ustnej – gdy liczy się czas
Przeprowadzenie sanacji w jak najkrótszym czasie nabiera zupełnie innego znaczenia w przypadku osób, których stan zdrowia zagraża życiu i potrzebna jest pilna operacja. To są właśnie sytuacje związane z przeszczepem narządów czy zabiegami kardiochirurgicznymi. Dlatego plan leczenia stomatologicznego obejmuje kompleksowe działania.
- Sanacja względna to leczenie zachowawcze i zabiegi profilaktyczne, takie jak skaling czy piaskowanie. To sytuacja, gdy u pacjenta nie stwierdza się większych problemów i schorzeń.
- Sanacja bezwzględna obejmuje działania radykalne, gdy konieczna jest ekstrakcja chorych zębów, usunięcie resztek zębowych, likwidacja ognisk zapalnych.
Zatem ile trwa sanacja jamy ustnej? To zależy od wyjściowej sytuacji konkretnego pacjenta. Jeśli problemem jest tylko próchnica – często leczenie może odbyć się podczas jednej, choć długiej wizyty. Jeżeli niezbędne jest także usunięcie zębów i czas potrzebny do zagojenia się ran – sanacja może odbywać się w odstępie kilku lub kilkunastu dni.
Może się zdarzyć, że lekarz kwalifikujący do operacji wymaga ekstrakcji zębów, które wcześniej były leczone kanałowo. Specjaliści traktują je jako potencjalne źródło infekcji. Każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia i uwzględnienia czasu jaki ma do swojego zabiegu.
Produkty powiązane
Zapobiegaj by sanacja jamy ustnej nie była konieczna
Lepiej zapobiegać niż leczyć - to prawda stara jak świat. Żeby utrzymać zęby i dziąsła w jak najlepszej kondycji, należy pamiętać o fundamentalnych zasadach:
- mycie zębów każdego dnia rano i wieczorem
- stosowanie pasty do zębów z fluorem
- czyszczenie przestrzeni międzyzębowych
- regularne wizyty u dentysty
Z danych medycznych wynika, że sanacja jest najczęściej potrzebna u osób starszych, które na przestrzeni wielu lat zaniedbały zdrowie zębów lub popełniały błędy w higienie jamy ustnej. Dziś świadomość na ten temat jest dużo większa, a dostępność nowoczesnych rozwiązań, takich jak szczoteczki elektryczne i soniczne o wiele większa. Starsze pokolenie nie miało wcześniej takich możliwości.
Produkty powiązane
Ale to nie znaczy, że dziś wsparcie dla nich nie jest możliwe! Do naszej dyspozycji są bardzo skuteczne metody i dobrej jakości preparaty, które pozwolą utrzymać zdrowie jamy ustnej i zapobiegną dalszym problemom. Z pewnością warto doradzić coś naszym bliskim, umówić ich na wizytę do dentysty oraz sprawić im prezent w postaci nowoczesnej szczoteczki do zębów.
Warto tu zaznaczyć, że szczoteczki soniczne są doskonałą alternatywą dla seniorów! Ich obsługa jest bardzo prosta i nie wymaga żadnej szczególnej techniki. Jest natomiast ogromnym ułatwieniem, gdy człowiek ma nieco gorszą sprawność manualną. Dzięki technologii łączącej drgania i fale dźwiękowe wystarczy przesuwać jednostajnym ruchem końcówką szczoteczki po łukach zębowych, by pozbyć się osadów nazębnych.
Produkty powiązane
Bardzo skutecznym i uniwersalnym sposobem na oczyszczanie przestrzeni międzyzębowych i kieszonek dziąsłowych, jest irygator do zębów. Wykorzystanie strumienia wody nie powoduje podrażnień, a dokładnie usuwa pozostałości pokarmów.
Wszystkie preparaty i akcesoria potrzebne do utrzymania prawidłowej higieny znajdziesz w naszym sklepie:
- nici i flossery dentystyczne
- płyny do płukania jamy ustnej
- szczoteczki międzyzębowe
- pasty do zębów
- szczoteczki manualne
Sami też pamiętajmy i przypominajmy bliskim o systematycznych kontrolach w gabinecie stomatologicznym
Produkty powiązane
Bibliografia:
- C. Dörfer, C. Benz, J. Aida, G. Campard, The relationship of oral health with general health and NCDs: a brief review [w:] International Dental Journal Volume 67, Supplement 2, October 2017 (dostęp: 14.08.2025).
- J. Rustemeyer, A, Bremerich, Necessity of surgical dental foci treatment prior to organ transplantation and heart valve replacement [w:] Clinical Oral Investigations 2007 Jun;11(2) (dostęp: 14.08.2025).
- C. S. Caloian, A. Ciurea, M. Negucioiu, A. Roman, I. C. Micu, A. Picoș, A. Soancă, Systemic Impact of Subgingival Infection Control in Periodontitis Patients with Cardiovascular Disease: A Narrative Review [w:] Antibiotics (Basel) 2024 apr 15;13(4) (dostęp: 14.08.2025).
- M. Sanz, A. M. del Castillo, S. Jepsen, J. R. Gonzalez‐Juanatey, F. D’Aiuto, P. Bouchard, I. Chapple, i inni, Periodontitis and cardiovascular diseases: Consensus report [w:] Journal of Clinical Periodontology 2020 Feb 3;47(3) (dostęp: 14.08.2025).
- M. Pawińska, A. Kondrat, J. Jamiolkowski, E. Paszynska, Dental Status and Oral Health Behaviors of Selected 45–74-Year-Old Men from Northeastern Poland [w:] International Journal of Environmental Research and Public Health 2023 May 30:20(11) (dostęp: 14.08.2025).
